โปรไบโอติก ช่วยอะไร? โปรไบโอติกเป็นจุลินทรีย์ที่มีชีวิตซึ่งเมื่อบริโภคในปริมาณที่เพียงพอ เชื่อกันว่าจะให้ประโยชน์ต่อสุขภาพแก่โฮสต์ โดยทั่วไปแล้วจุลินทรีย์เหล่านี้คือแบคทีเรีย แม้ว่ายีสต์บางชนิดก็สามารถทำหน้าที่เป็นโปรไบโอติกได้เช่นกัน โปรไบโอติกมีอยู่ตามธรรมชาติในอาหารบางชนิดและยังสามารถนำมาเป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารได้อีกด้วย
โปรไบโอติก คืออะไร ทำงานอย่างไร และสามารถพบได้ที่ไหน?
คำว่า “โปรไบโอติก” มาจากคำภาษากรีกว่า “โปร” แปลว่า “ส่งเสริม” และ “ไบโอติก” แปลว่า “ชีวิต” โปรไบโอติกมักเรียกกันว่าแบคทีเรีย “ดี” หรือ “เป็นมิตร” เนื่องจากมีประโยชน์ต่อร่างกายมนุษย์
โปรไบโอติกทำงานโดยการตั้งอาณานิคมในลำไส้และส่งเสริมสมดุลของจุลินทรีย์ในระบบย่อยอาหาร ช่วยรักษาความสมบูรณ์ของเยื่อบุลำไส้ ช่วยย่อยอาหาร และมีบทบาทในการทำงานทางสรีรวิทยาต่างๆ โปรไบโอติกยังสามารถโต้ตอบกับระบบภูมิคุ้มกัน ส่งผลต่อการตอบสนองต่อเชื้อโรคและช่วยควบคุมการอักเสบ
โปรไบโอติกสามารถพบได้ในอาหารหลากหลายประเภท รวมถึงโยเกิร์ต เคเฟอร์ กะหล่ำปลีดอง กิมจิ คอมบูชา และชีสบางประเภท นอกจากนี้ อาหารเสริมโปรไบโอติกยังมีจำหน่ายในรูปแบบต่างๆ เช่น แคปซูล เม็ด ผง และของเหลว
โปรไบโอติกมีประโยชน์ต่อสุขภาพหลายประการ ได้แก่อะไรบ้าง?
- สุขภาพทางเดินอาหาร: โปรไบโอติกช่วยรักษาสมดุลของแบคทีเรียในลำไส้ ซึ่งสามารถปรับปรุงการย่อยอาหารและบรรเทาอาการผิดปกติของระบบย่อยอาหาร เช่น อาการลำไส้แปรปรวน (IBS) ท้องร่วง ท้องผูก และโรคลำไส้อักเสบ (IBD) เช่น โรคโครห์น และลำไส้ใหญ่อักเสบเป็นแผล
- การทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน: โปรไบโอติกสนับสนุนการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันโดยส่งเสริมการผลิตแอนติบอดีและเสริมสร้างการทำงานของเซลล์ภูมิคุ้มกัน ซึ่งอาจช่วยลดความเสี่ยงของการติดเชื้อและอาการแพ้ได้
- สุขภาพจิต: การวิจัยที่เกิดขึ้นใหม่ชี้ให้เห็นถึงความเชื่อมโยงระหว่างสุขภาพทางเดินอาหารกับสุขภาพจิต โปรไบโอติกอาจส่งผลดีต่ออารมณ์ ระดับความเครียด และอาการของความวิตกกังวลและภาวะซึมเศร้า
- สุขภาพผิว: การศึกษาบางชิ้นระบุว่าโปรไบโอติกสามารถช่วยปรับปรุงสภาพผิว เช่น สิว กลาก และโรซาเซีย โดยการลดการอักเสบและปรับสมดุลของไมโครไบโอมของผิวหนัง
- สุขภาพของหัวใจ: โปรไบโอติกบางสายพันธุ์อาจช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลและความดันโลหิต ซึ่งสามารถลดความเสี่ยงของโรคหัวใจได้
- สุขภาพสตรี: โปรไบโอติกอาจช่วยป้องกันและรักษาโรคติดเชื้อในช่องคลอด เช่น ภาวะช่องคลอดอักเสบจากเชื้อแบคทีเรียและการติดเชื้อยีสต์ โดยการฟื้นฟูสมดุลตามธรรมชาติของแบคทีเรียในพืชในช่องคลอด
ผลิตภัณฑ์โปรไบโอติกในประเทศไทยนั้นมีตัวเลือกยอดนิยม ได้แก่
- ยาคูลท์: ยาคูลท์เป็นเครื่องดื่มโปรไบโอติกที่รู้จักกันดีในประเทศไทย ประกอบด้วยโปรไบโอติกสายพันธุ์ Lactobacillus casei Shirota และมีการบริโภคกันอย่างแพร่หลายเพื่อประโยชน์ต่อสุขภาพทางเดินอาหาร
- Milk Kefir: Milk kefir ซึ่งเป็นเครื่องดื่มนมหมักที่มีลักษณะคล้ายกับโยเกิร์ตแต่มีความข้นบางกว่า กำลังได้รับความนิยมมากขึ้นในประเทศไทย ประกอบด้วยโปรไบโอติกสายพันธุ์ต่างๆ และมักบริโภคเพื่อประโยชน์ในการย่อยอาหารและภูมิคุ้มกัน
- กิมจิ: แม้ว่ากิมจิจะเป็นอาหารเกาหลีแบบดั้งเดิม แต่ก็ยังหาได้ง่ายในประเทศไทยเนื่องจากความนิยม จานผักหมักนี้อุดมไปด้วยโปรไบโอติกและบริโภคเพื่อประโยชน์ในการย่อยอาหารและภูมิคุ้มกัน
- อาหารเสริมโปรไบโอติก: อาหารเสริมโปรไบโอติกในรูปแบบแคปซูล เม็ด ผง และของเหลว มีจำหน่ายตามร้านขายยาและร้านขายอาหารเพื่อสุขภาพทั่วประเทศไทย อาหารเสริมเหล่านี้ประกอบด้วยสายพันธุ์และความเข้มข้นของโปรไบโอติกที่เฉพาะเจาะจง และมักใช้เพื่อสุขภาพทางเดินอาหารและภูมิคุ้มกัน
- อาหารหมัก: อาหารหมักอื่นๆ เช่น มิโซะ เทมเป้ ผักดอง และอาหารหมักของไทยบางชนิดอาจมีโปรไบโอติกและบริโภคเพื่อประโยชน์ต่อสุขภาพ
บทสรุป
เมื่อเลือกผลิตภัณฑ์โปรไบโอติก จำเป็นต้องพิจารณาปัจจัยต่างๆ เช่น สายพันธุ์เฉพาะของโปรไบโอติกที่มีอยู่ ความเข้มข้นของจุลินทรีย์ที่มีชีวิต และส่วนผสมเพิ่มเติมใดๆ ขอแนะนำให้ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพก่อนเริ่มการเสริมโปรไบโอติก โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากคุณมีปัญหาหรือสภาวะด้านสุขภาพที่เฉพาะเจาะจง หากสนใจนมสำหรับผู้สูงอายุ สามารถอ่านบทความที่เราแนะนำไว้ได้
